通情达理 tōng qíng dá lǐ makatwiran at maunawain

Explanation

指说话、做事很讲道理，能够理解别人的感受和处境，并根据情理来处理事情。

Tumutukoy sa pakikipag-usap at pagkilos ayon sa katwiran at pag-unawa sa damdamin at kalagayan ng iba.

Origin Story

从前，在一个小山村里，住着一位名叫阿牛的年轻人。阿牛为人善良，心地纯朴，但他性格内向，不善言辞。村里的人们常常因为一些鸡毛蒜皮的小事发生争执，而阿牛总是默默地站在一旁，很少参与。一天，村里发生了一件大事：村长家的老母鸡被偷了。大家都非常愤怒，纷纷猜测是谁干的。这时，一个年轻人指着阿牛说：“一定是阿牛偷的！他平时沉默寡言，一定是个贼！”村长虽然生气，但他并没有轻信这个年轻人的话。他仔细地询问了周围的人，并调查了事件的经过，最后发现偷鸡的是一个外村人。村长并没有责怪那个年轻人，反而耐心地解释说：“我们不能凭空猜测，要根据事实来判断。阿牛平时为人老实本分，绝对不会做出偷鸡这种事情。我们需要通情达理地对待每一个人，不能冤枉好人。”村里的人们听了村长的话，都觉得很有道理，纷纷向阿牛道歉。从此以后，村里的人们更加团结友爱，互相理解，互相帮助，村庄也变得更加和谐美好。

cóng qián, zài yīgè xiǎo shān cūn lǐ, zhù zhe yī wèi míng jiào ā niú de nián qīng rén. ā niú wéirén shànliáng, xīn dì chún pǔ, dàn tā xìnggé nèixiàng, bù shàn yáncí. cūn lǐ de rénmen chángcháng yīnwèi yīxiē jī máo sùnpí de xiǎoshì fāshēng zhēngzhí, ér ā niú zǒngshì mòmò de zhàn zài yīpáng, hǎo shǎo cānyù. yī tiān, cūn lǐ fāshēng le yī jiàn dà shì: cūn zhǎng jiā de lǎo mǔ jī bèi tōu le. dàjiā dōu fēicháng fèn nù, fēnfēn cāicè shì shuí gàn de. zhè shí, yīgè nián qīng rén zhǐ zhe ā niú shuō: “yídìng shì ā niú tōu de! tā píngshí chénmò guǎyán, yídìng shì gè zéi!” cūn zhǎng suīrán shēngqì, dàn tā bìng méiyǒu qīngxìn zhège nián qīng rén de huà. tā zǐxì de xúnwèn le zhōuwéi de rén, bìng diàochá le shìjiàn de jīngguò, zuìhòu fāxiàn tōu jī de shì yīgè wàicūn rén. cūn zhǎng bìng méiyǒu zéguài nàge nián qīng rén, fǎn'ér nàixīn de jiěshì shuō: “wǒmen bùnéng píngkōng cāicè, yào gēnjù shìshí lái pànduàn. ā niú píngshí wéirén lǎoshí běnfèn, juéduì bù huì zuò chū tōu jī zhè zhǒng shìqíng. wǒmen xūyào tōng qíng dá lǐ de duìdài měi yīgè rén, bùnéng yuānwāng hǎorén.” cūn lǐ de rénmen tīng le cūn zhǎng de huà, dōu juéde hěn yǒu dàolǐ, fēnfēn xiàng ā niú dàoqiàn. cóng cǐ yǐhòu, cūn lǐ de rénmen gèngjiā tuánjié yǒu'ài, hùxiāng lǐjiě, hùxiāng bāngzhù, cūn zhuāng yě biàn de gèngjiā héxié měihǎo.

Noong unang panahon, sa isang maliit na nayon sa bundok, nanirahan ang isang binata na nagngangalang An Niu. Si An Niu ay mabait at dalisay ang puso, ngunit mahiyain at hindi marunong makipag-usap. Ang mga taganayon ay madalas na nag-aaway dahil sa maliliit na bagay, at si An Niu ay tahimik na nakatayo sa gilid, bihirang makialam. Isang araw, naganap ang isang malaking pangyayari sa nayon: ninakaw ang manok ng pinuno ng nayon. Lahat ay galit na galit at naghihinala kung sino ang gumawa nito. Nang mga sandaling iyon, may isang binata na tinuro si An Niu at sinabi, “Si An Niu ang kumuha nito! Tahimik siya lagi, tiyak na magnanakaw siya!” Bagaman galit ang pinuno ng nayon, hindi niya basta-basta pinaniwalaan ang binata. Maingat niyang tinanong ang mga nasa paligid at sinuri ang pangyayari, at natuklasan na ang magnanakaw ng manok ay isang tagalabas. Hindi sinaway ng pinuno ng nayon ang binata, bagkus ay mahinahon niyang ipinaliwanag, “Hindi tayo dapat mag-akusa nang walang katibayan, dapat tayong humusga batay sa katotohanan. Si An Niu ay palaging matapat at masipag, hindi niya gagawin ang ganoong bagay na magnakaw ng manok. Dapat nating pakitunguhan ang lahat nang may katwiran at pag-unawa, hindi natin dapat paratangan ang mabubuting tao.” Nakinig ang mga taganayon sa sinabi ng pinuno ng nayon at naunawaan nila ito, kaya humingi sila ng tawad kay An Niu. Mula noon, ang mga taganayon ay naging mas nagkakaisa at magiliw, nagkaintindihan at nagtulungan, at ang nayon ay naging mas maayos at maganda.

Usage

用于形容一个人说话做事讲道理，能够体谅别人的感受。

yòng yú xíngróng yīgè rén shuōhuà zuòshì jiǎng dàolǐ, nénggòu tǐliàng biérén de gǎnshòu.

Ginagamit upang ilarawan ang isang taong makatwiran at maunawain, at nakakaunawa sa damdamin ng iba.

Examples

  • 他为人通情达理，深受大家喜爱。

    tā wéirén tōng qíng dá lǐ, shēn shòu dàjiā xǐ'ài.

    Siya ay isang taong makatwiran at maunawain, kaya mahal siya ng lahat.

  • 处理事情要通情达理，不能蛮横无理。

    chǔlǐ shìqíng yào tōng qíng dá lǐ, bùnéng mánhèng wú lǐ

    Sa pakikitungo sa mga bagay, dapat tayong maging makatwiran at maunawain, hindi bastos at hindi makatwiran

Related Idioms

  • 合情合理

  • 善解人意

  • 体贴入微

Opposite Idioms

  • 强词夺理

  • 蛮横无理