明辨是非 phân biệt đúng sai
Explanation
明辨是非指的是能够清楚地分辨什么是对的，什么是错的，什么是正义的，什么是邪恶的。这需要良好的判断力、分析能力和道德观念。
Phân biệt đúng sai là khả năng nhận biết đâu là đúng, đâu là sai, đâu là công bằng, đâu là bất công. Điều này đòi hỏi khả năng phán đoán tốt, kỹ năng phân tích và các giá trị đạo đức.
Origin Story
话说在一个古老的村庄里，住着一位德高望重的长者，名叫李先生。他以明辨是非而闻名，村里的大小事都喜欢找他评理。 一天，村里发生了争执。老张家的牛闯进了老李家的田地，把庄稼践踏得一片狼藉。老张说他的牛是被人故意放出来的，而老李则坚称老张的牛是自己跑进去的。双方各执一词，争吵不休。 村民们把李先生请来，希望他能主持公道。李先生并没有立即下结论，而是仔细询问了两人，并观察了现场的情况。他发现老张家的牛栏门是敞开的，而老李家的田地周围并没有明显的被破坏的痕迹。 经过一番仔细的推断，李先生最终断定，是老张疏于看管，导致牛儿跑进了老李家的田地。他劝说老张要承担责任，并建议他赔偿老李家的损失。老张听了李先生的评理，觉得很有道理，便欣然接受了这个结果。 这件事在村里传为佳话，大家都赞赏李先生明辨是非，主持公道的高尚品质。从此以后，村里的人们遇到纠纷，都愿意请李先生来评理，村庄也因此更加和谐安定。
Trong một ngôi làng cổ, sống một vị trưởng lão đáng kính tên là ông Lý. Ông nổi tiếng với khả năng phân biệt đúng sai, và dân làng thường tìm đến ông để phân xử các tranh chấp. Một ngày nọ, một cuộc tranh cãi xảy ra trong làng. Con bò của ông Trương chạy vào ruộng của ông Lý và giẫm đạp lên mùa màng, gây ra thiệt hại lớn. Ông Trương nói rằng bò của ông bị ai đó cố ý thả ra, trong khi ông Lý khăng khăng rằng bò của ông Trương tự chạy vào. Hai bên đều giữ vững lập trường của mình và cuộc tranh cãi không ngừng. Dân làng mời ông Lý đến, hy vọng ông có thể thực thi công lý. Ông Lý không đưa ra phán quyết ngay lập tức, mà cẩn thận hỏi han cả hai bên và quan sát hiện trường. Ông phát hiện ra rằng cửa chuồng bò của ông Trương mở toang, và không có dấu hiệu hư hại rõ ràng xung quanh ruộng của ông Lý. Sau khi xem xét kỹ lưỡng, ông Lý kết luận rằng sự bất cẩn của ông Trương đã khiến con bò của ông ta chạy vào ruộng của ông Lý. Ông thuyết phục ông Trương chịu trách nhiệm và đề nghị ông ta bồi thường thiệt hại cho ông Lý. Ông Trương cho rằng phán quyết của ông Lý công bằng và hợp lý, nên vui vẻ chấp nhận kết quả. Sự việc này trở thành câu chuyện nổi tiếng trong làng, và mọi người đều ca ngợi phẩm chất cao đẹp của ông Lý trong việc phân biệt đúng sai và thực thi công lý. Từ đó về sau, người dân trong làng khi xảy ra tranh chấp đều thích nhờ ông Lý làm người hòa giải, và ngôi làng trở nên hòa thuận và yên bình hơn.
Usage
明辨是非常用于表达能够准确判断是非，公正处理问题的能力。多用于正式场合。
Phân biệt đúng sai thường được dùng để diễn đạt khả năng đánh giá chính xác đúng sai và giải quyết vấn đề một cách công bằng. Nó chủ yếu được sử dụng trong các dịp trang trọng.
Examples
-
他明辨是非的能力很强。
tā míng biàn shì fēi de néng lì hěn qiáng
Anh ấy có khả năng phân biệt đúng sai rất tốt.
-
我们要学会明辨是非，坚持真理。
wǒmen yào xuéhuì míng biàn shì fēi, jiānchí zhēnlǐ
Chúng ta phải học cách phân biệt đúng sai và bảo vệ lẽ phải.
-
这件事的真相，要明辨是非才能知道。
zhè jiàn shì de zhēnxiàng, yào míng biàn shì fēi cái néng zhīdào
Để biết sự thật về việc này, cần phải phân biệt đúng sai