中庸之道 zhōng yōng zhī dào Đạo Trung Dung

Explanation

中庸之道并非墨守中庸,而是指在为人处事中采取一种不偏不倚、恰到好处的态度,既不过分也不欠缺,达到一种和谐平衡的状态。它强调的是一种灵活变通的智慧,而不是僵化的教条。

Đạo Trung Dung không phải là việc tuân theo sự tầm thường, mà là việc áp dụng một thái độ công bằng và thích hợp trong việc đối phó với người và việc, không quá mức và không thiếu sót, đạt được trạng thái cân bằng hài hòa. Nó nhấn mạnh sự khôn ngoan linh hoạt, không phải là giáo điều cứng nhắc.

Origin Story

话说古代一位隐士,他生活在深山老林中,与世无争。有一天,一位年轻的书生慕名而来,向他请教如何为人处世。隐士笑了笑,指着山间一条蜿蜒的小路说:"你看这条路,它既不过于陡峭,也不过于平缓,蜿蜒曲折,却能到达山顶。人生亦是如此,要懂得中庸之道,不偏不倚,才能走得更远。"书生若有所思,拜谢后离开了。后来,这位书生在官场上也运用中庸之道,处理政务,最终成为一代名臣。

huà shuō gǔ dài yī wèi yǐn shì, tā shēng huó zài shēn shān lǎo lín zhōng, yǔ shì wú zhēng. yǒu yī tiān, yī wèi nián qīng de shū shēng mù míng ér lái, xiàng tā qǐng jiào rú hé wéi rén chǔ shì. yǐn shì xiào le xiào, zhǐ zhe shān jiān yī tiáo wān yán de xiǎo lù shuō: "nǐ kàn zhè tiáo lù, tā jì bù guò yú dòu qiào, yě bù guò yú píng huǎn, wān yán qū zhé, què néng dào dá shān dǐng. rén shēng yì shì rú cǐ, yào dǒng de zhōng yōng zhī dào, bù piān bù yǐ, cái néng zǒu de gèng yuǎn." shū shēng ruò yǒu suǒ sī, bài xiè hòu lí kāi le. hòu lái, zhè wèi shū shēng zài guān chǎng shàng yě yùn yòng zhōng yōng zhī dào, chǔ lǐ zhèng wù, zuì zhōng chéng wéi yī dài míng chén.

Truyền thuyết kể rằng, một vị ẩn sĩ thời xưa sống ở một ngôi làng vùng núi hẻo lánh và tránh xa những chuyện đời thường. Một ngày nọ, một học giả trẻ đến gặp ông để hỏi về cách cư xử đúng đắn với người và việc. Vị ẩn sĩ mỉm cười và chỉ vào một con đường ngoằn ngoèo trên núi: “Hãy nhìn con đường này, nó không quá dốc cũng không quá bằng phẳng, nó uốn lượn nhưng dẫn đến đỉnh núi. Cuộc đời cũng vậy, bạn phải tìm ra con đường trung dung, không quá cực đoan cũng không quá nhu nhược, để tiến xa.” Học giả suy nghĩ, cảm ơn và ra về. Sau này, vị học giả này cũng áp dụng con đường trung dung trong công việc ở triều đình, hoàn thành nhiệm vụ của mình và cuối cùng trở thành một vị đại thần nổi tiếng.

Usage

中庸之道常用于形容为人处事,也可用于修身养性、学习工作等方面。

zhōng yōng zhī dào cháng yòng yú xíng róng wéi rén chǔ shì, yě kě yòng yú xiū shēn yǎng xìng, xué xí gōng zuò děng fāng miàn

Đạo Trung Dung thường được dùng để diễn tả cách cư xử, nhưng cũng có thể áp dụng trong tu thân, học tập và công việc.

Examples

  • 为人处世要讲究中庸之道,不可偏激。

    rén wéi chǔ shì yào jiǎng jiū zhōng yōng zhī dào, bù kě piān jī

    Trong giao tiếp, chúng ta nên giữ chừng mực, không nên cực đoan.

  • 处理事情要把握中庸之道,才能做到公正公平。

    chǔ lǐ shì qing yào bǎ wò zhōng yōng zhī dào, cái néng zuò dào gōng zhèng gōng píng

    Trong xử lý công việc, chúng ta cần nắm vững chừng mực để công bằng và khách quan.

  • 学习也要讲究中庸之道,张弛有度才能事半功倍。

    xué xí yě yào jiǎng jiū zhōng yōng zhī dào, zhāng chí yǒu dǔ cái néng shì bàn gōng bèi

    Trong học tập cũng cần giữ chừng mực, chỉ với sự cân bằng giữa căng thẳng và thư giãn mới có thể đạt được hiệu quả gấp đôi.