成王败寇 kẻ thắng làm vua
Explanation
这个成语出自《史记·项羽本纪》。意思是说，战争的结果往往取决于力量的对比，胜者为王，败者为寇。也指在权力斗争中，胜利者掌握权力，失败者则被视为罪犯。
Thành ngữ này xuất phát từ "Sử ký Tư Mã Thiên - Liệt truyện Hạng Vũ". Nó có nghĩa là kết quả của một cuộc chiến tranh thường phụ thuộc vào sự so sánh sức mạnh, người thắng cuộc trở thành vua, kẻ thất bại trở thành giặc cướp. Nó cũng ám chỉ cuộc tranh giành quyền lực, kẻ thắng nắm giữ quyền lực, còn kẻ thua sẽ bị coi là tội phạm.
Origin Story
话说楚汉相争，项羽和刘邦为了争夺天下，展开了激烈的战争。项羽武力超群，屡战屡胜，一度占据了绝对优势。然而，在垓下之战中，他被刘邦的军队包围，最终兵败自杀。项羽虽败犹荣，他英勇善战的故事流传至今。但这场战争也体现了成王败寇的残酷现实，胜者刘邦建立了汉朝，而败者项羽则成为了历史上的悲剧人物。项羽的失败，并非他个人的失败，而是楚国几百年积累下来的实力的失败。他的失败，也警示着后世统治者，在追求权力的过程中，要审时度势，否则必将落得和项羽一样的下场。
Trong cuộc tranh hùng Chu-Hán, Hạng Vũ và Lưu Bang đã chiến đấu khốc liệt để giành quyền lực. Hạng Vũ, một vị tướng tài ba, đã thắng nhiều trận đánh và chiếm ưu thế đáng kể. Tuy nhiên, tại trận Cai Hạ, ông bị bao vây và cuối cùng tự sát. Sự thất bại của Hạng Vũ tuy vẻ vang, nhưng những trận đánh dũng cảm của ông vẫn được người đời nhớ mãi. Nhưng cuộc chiến này đã minh chứng rõ nét thực tế khắc nghiệt của quy luật sinh tồn. Lưu Bang, kẻ chiến thắng, đã lập nên nhà Hán, còn Hạng Vũ, kẻ thất bại, trở thành nhân vật bi thảm trong lịch sử. Sự sụp đổ của ông không chỉ là cá nhân; nó tượng trưng cho sự sụp đổ sức mạnh tích lũy của nước Sở trong nhiều thế kỷ. Thất bại của ông là lời cảnh báo đối với những người cầm quyền tương lai: đánh giá chính xác tình hình là vô cùng quan trọng trong việc theo đuổi quyền lực, kẻo họ phải gánh chịu số phận tương tự như Hạng Vũ.
Usage
常用作宾语、定语，形容在竞争或斗争中，胜利者占据优势地位，失败者则处于劣势。
Thường được dùng như bổ ngữ hoặc định ngữ, để miêu tả rằng trong cuộc cạnh tranh hoặc đấu tranh, người thắng có vị thế thống trị, còn kẻ thua ở vị thế bất lợi.
Examples
-
历史的长河中，成王败寇是屡见不鲜的现象。
lìshǐ de cháng hé zhōng, chéng wáng bài kòu shì lǚjiàn bùxiān de xiànxiàng.
Trong dòng chảy dài của lịch sử, kẻ thắng làm vua là hiện tượng thường thấy.
-
在商场上，成王败寇是常态，只有不断努力才能取得成功。
zài shāng chǎng shàng, chéng wáng bài kòu shì chángtài, zhǐyǒu bùduàn nǔlì cáinéng qǔdé chénggōng
Trong giới kinh doanh, kẻ thắng làm vua là lẽ thường; chỉ bằng nỗ lực không ngừng mới có thể thành công.